DIY Draadloos, deel 5: In zeven eenvoudige stappen je eigen draadloze systeem kiezen en installeren

Draadloze techniek is een van de meest mysterieuze en verkeerd begrepen onderdelen van de audio, maar het kiezen en installeren van nieuwe draadloze microfoons voor een kleine school, kerk of theater is iets wat je zelf wel kunt.

In eerdere delen bespraken we het kiezen van compatibel frequenties, zenders en accu’s, ontvangers, en antennes.  In dit artikel behandelen we een voorbeeld van dit proces van begin tot eind. 

Locatie en aantallen:  Stel, ik heb nieuwe draadloze microfoonsystemen nodig voor de multifunctionele ruimte op een middelbare school.  Ik heb nu zes draadloze systemen nodig, maar wil er later waarschijnlijk nog vier toevoegen, zodat het totaal op tien komt.

Zenders:  Ik heb vier bodypack-zenders met lavalier-microfoons nodig voor presentatoren en twee handheld zenders voor zangers, sprekers op een podium of vragen uit het publiek.  Ik ben van plan om oplaadbare accusets te gebruiken, maar wil indien nodig ook AA-alkalinebatterijen kunnen gebruiken.

Ontvangers:  Ik ga de audio-uitgangen van de draadloze ontvangers aansluiten op een audio-mengpaneel, voorzien van analoge ingangen met XLR-connectoren.  De ontvangers en antenneverdeler worden in een apparatuurrack in een kast achter in de ruimte geplaatst.

Antennes:  Ik wil de ontvangstantennes op de muur achter in de ruimte monteren, ongeveer 18 meter van waar de zenders komen en ongeveer 3 meter boven de grond.  De kabellengte van het apparatuurrack naar de antennes is 6 meter.

Stap 1:  Een draadloos systeem kiezen

Ik vergelijk diverse draadloze Shure systemen en ontdek dat het SLX-D systeem digitale transmissie heeft en plaats biedt aan maximaal 32 systemen, zodat ik volop ruimte heb om uit te breiden.  Bij de zenders zijn als optie een accuset en een dubbel laadstation verkrijgbaar, zodat de accu’s nooit uit de zenders hoeven te worden gehaald. De gebruikers kunnen gewoon de hele zender in het station zetten als ze ermee klaar zijn.  Ik kan een tweekanaals ontvanger voor rackmontage kiezen, en er zijn volop antenne-accessoires verkrijgbaar.

Stap 2:  De beschikbare tv-kanalen voor mijn locatie controleren

In Nederland kunnen we nagenoeg het gehele daarvoor vrijgegeven UHF spectrum (470 – 694 MHz) gebruiken voor draadloze microfoons. Wel dient er rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van Digitale TV. De Nederlandse overheid heeft rekening gehouden met de belangen van de gebruikers en daarmee het beschikbare spectrum. De meeste vrije ruimte is in Nederland dan ook te vinden tussen 600 en 650 MHz. De SLX-D K59 band is hier dan ook de meest geschikte versie.

Voor België gelden andere regels. De Belgische overheid heeft rekening gehouden met gebruikers van draadloze microfoons. Echter hier is het grootste deel van het UHF spectrum wel vergunning plichtig. Tevens dient ook hier rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van Digitale TV-kanalen. Er zijn 2 “TV-kanalen” vrijgehouden en vrijgesteld van vergunning. Dit betreffen Kanaal 27 (518 - 526 MHz) en Kanaal 29 (534 – 542 MHz). De gebruiker dient te controleren dat de zenders binnen deze frequenties vallen. Voor België is de SLX-D H56 band het meest geschikt. 

Controleer altijd de website van de lokale overheid voor verdere informatie.

Nederland: www.agentschaptelecom.nl

België: www.BIPT.be

Stap 3:  De beschikbare frequentiegebieden voor SLX-D controleren

Op de Shure website zie ik dat het draadloze SLX-D systeem verkrijgbaar is in zes frequentiebanden. 

Naast de voorkeursbanden voor België (H56) en Nederland (K59) is er ook nog een frequentieband die voor gebruik in vrijwel heel Europa geschikt is (S50). 

Maak met de ontvangers op locaties een scan. De ontvanger zal dan aangeven hoeveel frequenties er beschikbaar zijn voor gebruik. Door de grote werkingsbreedte zal het over het algemeen geen enkel probleem zijn om per band 10 of meer vrije frequenties te vinden.

Zo kan SLX-D per TV-kanaal van 8 MHz 12 frequenties naast elkaar plaatsen.

Stap 4:  Beslissen welke artikelen ik moet bestellen

Ik heb vier bodypack-zenders nodig, met daarbij 4 maal de WL185 Cardioïde lavalier microfoon. Ik heb gelezen dat deze microfoon de kans op rondzingen verkleint.

Verder 2 handzenders met een microfoonkop die voor zowel zang als presentatie geschikt is.

3 dubbele ontvangers met antenne distributie en antennes. Verder alle accus, laadstations en accessoires om het geheel compleet te maken.

Om volledig van de functionaliteiten van de ontvangers gebruik te maken is het verbinden van de ontvangers door middel van een eenvoudige ethernet netwerkswitch noodzakelijk. Voor 3 dubbele ontvangers en een extra netwerkpoort voor het updaten voldoet een 5-poort switch. 4 korte netwerkkabels (Cat5e) zijn nodig om de 3 ontvangers en eventuele computer met elkaar te verbinden.

Om de audio-uitgangen van de ontvangers te verbinden met de audio mengtafel zijn een zestal XLR-kabels nodig.

Stap 5:  Hardware plaatsen en aansluiten

Eerst plaats ik de ontvangers en de antenneverdeler in het apparatuurrack.  Dan sluit ik de antenneverdeeleenheid met de geleverde antennekabels aan op de ontvangers.De antennekabels van 7,5 meter worden aangesloten op de antenneverdeler en lopen naar de plek op de muur waar ik de montagebeugels geplaatst heb.  Met de Ethernet-kabels sluit ik elke ontvanger aan op de switch, en met de microfoonkabels sluit ik de audio-uitgangen van de ontvanger aan op het mengpaneel.

Stap 6:  De frequenties op zenders en ontvangers instellen

De volgende stap is het instellen van de zenders en ontvangers op compatibele frequenties.  (Hier vind je een korte video over het installeren van SLX-D zenders en ontvangers.)  Door de ontvangers op een eenvoudige Ethernet-switch aan te sluiten voorkom je dat ontvangers een frequentie gebruiken die een van de andere al in gebruik heeft.  Met de bedieningsknop op het frontpaneel van de eerste ontvanger navigeer ik naar "Frequency Setup > Guided Frequency Setup > Initialize My System".  Ik volg de opdrachten, en de ontvanger scant het spectrum, identificeert vrije frequenties en stelt zichzelf in op een ervan.  Dan synchroniseer ik de zender met deze ontvanger door op de Sync-knop te drukken en hun infrarood-poorten enkele seconden op één lijn te houden.

Omdat alle ontvangers via de Ethernet-switch met elkaar verbonden zijn, zijn ze automatisch geprogrammeerd met compatibele frequenties uit dezelfde groep als de eerste ontvanger.  Ik hoef alleen nog elke zender te synchroniseren met de bijbehorende ontvanger. 

Stap 7:  Signaalsterkte van audiobronnen afstellen

De laatste stap is een soundcheck van elk systeem.Ik kan de signaalsterkte van elk systeem nauwkeurig afstemmen om verschillen in stemvolume of microfoontypes te compenseren.  Na een snelle afstemming met de bedieningsknop van elke ontvanger is het systeem klaar voor gebruik.

Draadloze microfoonsystemen van Shure bieden heldere digitale audio, betrouwbare draadloze verzending en gemakkelijker installatie dan ooit.  Door de wensen van je organisatie zorgvuldig te bepalen kun je nieuwe draadloze systemen voor een kleine school, kerk of theater kiezen en configureren.  Mocht je hulp nodig hebben, dan staat Shure Applications Engineering klaar om je bij te staan met het kiezen van componenten, coördineren van frequenties, plaatsen van antennes of afstellen van de audio.