Alviksskolan rust leerlingen toe voor een leven lang leren

Met ongeveer 1050 leerlingen biedt de Alviksskolan in Stockholm onderwijs van groep 1 tot ongeveer klas 3 van het middelbaar onderwijs. Zo’n 120 van de leerlingen zijn slechthorend, en de school heeft al lange tijd de wens om alle leerlingen in staat te stellen om hun eigen identiteit op te bouwen en kennis te vergaren in een veilige omgeving die ze uitrust voor een leven lang leren. Een cruciaal onderdeel hiervan is ervoor te zorgen dat ze de leraar – en elkaar – goed kunnen horen.

Aanvankelijk werden conventionele, bekabelde versterkingssystemen getest, maar die beperkten de bewegingsvrijheid en flexibiliteit van de leraren. Die horde werd genomen dankzij draadloze microfoons, maar die leverden hun eigen problemen op, zoals de aanwezigheid van grote, onhandige zenders op tafel tijdens de lessen, de voortdurende noodzaak om de accu’s te controleren en te vervangen, en de uitdaging om voldoende vrije frequenties te vinden om meerdere systemen in aangrenzende lokalen te kunnen gebruiken.

Het ideale systeem moest compact zijn en niet in de weg zitten, gemakkelijk op te laden zijn, en voldoende schaalbaar om een groot aantal systemen in een beperkt radiospectrum te passen. Op dat moment ontdekte de Alviksskolan het Microflex® Wireless (MXW) systeem van Shure, met tafelmicrofoons en de belofte van een groot aantal vrije kanalen. Het systeem werd van een lokale distributeur geleend en in een klein aantal lokalen getest, met positieve resultaten. Dit leidde ertoe dat de school zijn eerste systeem aanschafte. Hörservice Pontus Egerö AB voerde de installatie uit. Hörservice installeert hoorhulpsystemen voor alle soorten gebouwen in Stockholm en omgeving.

Daarnaast heeft een conventioneel geluidssysteem van microfoons en luidsprekers ook zijn eigen beperkingen. In een klein lokaal met maximaal acht leerlingen is bijvoorbeeld alleen de microfoon nodig, terwijl de andere onderdelen van een conferentiesysteem zoals luidsprekers, de leerlingen met het grootste gehoorverlies niet noemenswaardig helpen, maar alleen maar in de weg staan.

De school gebruikt een nieuwe combinatie van audio- en hoorhulptechnieken om het gesprek direct in de oren van slechthorende leerlingen te krijgen. Het MXW systeem vangt de stemmen van leerlingen en leerkrachten op, maar in plaats van die audio door te geven aan conventionele luidsprekers is het verbonden met een ringleiding in de vloer of het plafond van het lokaal, die het signaal direct naar het gehoorapparaat van de leerling straalt. De leerlingen zetten hun gehoorapparaat eenvoudig in de T-modus (voor Teleloop of Telecoil), waarna het de verzonden audio via het magnetisch veld opvangt. Dit garandeert dat alle leerlingen volledig betrokken zijn bij de activiteiten in de klas. 

Toen het gebouw gerenoveerd werd, kon de school in alle lokalen ringleidingen met weinig overspraak installeren, en die zijn later voorzien van MXW systemen. Inmiddels kunnen zo’n negentien ruimtes van de middelbare school bogen op MXW, verbonden met de ringleiding.

Terwijl de techniek voor gehoorhulpmiddelen zich verder ontwikkelt, blijft de Alviksskolan investeren in techniek om de ervaring voor leerlingen met een gehoorbeperking nog verder te verbeteren. Nog een uitdaging werd gevormd door de verschillende beperkingen als gevolg van latentie van de diverse hoorhulptechnologieën. Terwijl standaard gehoorapparaten een vertraging van circa 5-6 ms hebben, ligt deze bij cochleaire implantaten aanzienlijk hoger, en zelfs boven de 20 ms. Toen Shure een tafelmicrofoon met een veel lagere latentie voor het draadloze digitale ULX-D systeem introduceerde, was die meteen interessant voor de school, en toen het tijd werd om de apparatuur van de lagere school te vernieuwen, werd gekozen voor ULX-D in plaats van MXW; dat is nu in elf lokalen beschikbaar.

Zowel voor MXW als ULX-D is een standaardlokaal voorzien van twee bodypack-zenders met richtmicrofoons op headsets voor de leraren, en zes draadloze op tafel geplaatste zwanenhals-microfoons met richtmicrofoonkoppen voor de leerlingen. Deze acht audiokanalen lopen via een eenvoudig mengpaneel naar de oortelefoonversterker; het mengpaneel dient niet om volumes te wijzigen, maar alleen om het geluid te mengen. Er zijn ook ingangen voor programma-audio van bijvoorbeeld een computer.

Alle microfoons kunnen tegelijk actief zijn, zodat de leerlingen hun eigen microfoon moeten aanzetten om te praten. Er werd gevreesd dat dit de spontaniteit van de leerlingen zou remmen, maar nu wordt aangenomen dat het ze helpt om om de beurt te praten: iets wat cruciaal is om slechthorenden aan een gesprek te laten deelnemen.

Zowel de leerlingen als de leraren zijn tevreden met het effect dat de hoorhulptechniek op de lessen heeft. Vooral de leerlingen zijn blij dat het nu gemakkelijker is om lessen te volgen, zonder dat het een enerverende ervaring is. Zoals één leerling zei: “Het beste aan de school is de ondersteuning van de leraren en de gehoortechniek – dat je een ander soort ondersteuning en meer persoonlijk contact krijgt.”